İzmir’in Güzelyalı semtinde Evkaf Memuru ve aynı zamanda Yeni Asır Gazetesi’nde makaleler yazan Esat Fethi Bey ile Ayşe Mesrure Hanım’ın 7. Çocuğu olarak 1931 yılında dünyaya geldi.
Manisa, İzmir ile İstanbul’a yayılmış olan ailesi “Kafkasya, Dağıstan Çerkes ve Kırım Türkleri” kökenlidir.
5 yaşındayken resim çizmeye başladı. Mesleki bir okul olan İzmir Ticaret Lisesi’nde okumak mecburiyetinde bırakıldığı için resim ve hat sanatı eğitimini Kadri Atamal ile Şecaaddin’i Ali Eşref atölyeleri’nde tamamladı.
8 yaşındayken cam üzerine altın varak ile yazı yazma sanatını öğrendi.15 yaşında İzmir’in Altınordu Genç Takımı, Karantinaspor ve Kalespor gibi amatör kulüplerinde futbol oynadı.
1947 yılında 16 yaşında Muammer Karaca ile tanıştı ve İstanbul’a yerleşti. Tiyatro afişleri ve dekorları yaparken, tiyatroda dansçılardan birinin ayrılması sonucu kendini dansçı olarak buldu.
Aynı zamanda spor hayatını da Mecidiyeköyspor’da sürdüren Somalı,dansa ağırlık vermeyi tercih etti. M. Karaca Opereti’nde bir süre dans ettikten sonra ayrılıp 1946 ile 1962 yılları arasında Ses Opereti’nin dans grubunda solist/dansçı oldu.
1948 - 49 yılları arasında Galatasaray Kulübü’nde ünlü boks antrenörü Ahmet Cömert’in öğrencisi olarak boks sporuyla ilgilendi. 1949 yılında Halk Film tarafından yönetmenliğini Fuat Rutkay’ın yaptığı “Şehitler Kalesi” adlı filmde baş rol oynadı. Ses Opereti’nde devam eden dans hayatı “Tap” dansı ağırlıklı olmaya başladı ve bu konuda hocalık mertebesine kadar ulaştı. (Sait Sökmen Dans Okulu’nda 1989-98 yılları arasında 9 yıl boyunca Tap dans hocalığı yaptı).
O yıllarda Türkiye’nin en iyi danscılarından biri olarak seyirciler tarafından ‘Türkiye’nin Fred Astaire’i” diye alkışlandı. Partnerleri arasında İnci Körmükçü, Ayla Karaca, Torino Bale Akademisi Mezunu Maritza Boralı, Eşref Kolçak, Alman Devlet Balesi literatüründe yerini almış Gizella Rotschoff Metin ve Jimmy Slyde adıyla da bilinen James Godbolt gibi isimler oldu.
2008 yılında 80 yaşında vefat eden dünyanın en önemli “Jazz Tap Dance” ustalarından, Türkiye’de bilinen adıyla Jimmy James “Black and Blue” dans topluluğunun baş dansçısıyla da çalışma fırsatı buldu.
Ses Tiyatroları’nda bir yandan da sahne dekorları çizmeye devam eden Somalı, 1952 yılında vatani görevini yapmak için Gelibolu - Kavak 42. Piyade Alayı’na teslim oldu.
Eğitim döneminden sonra Ankara Genel Kurmay Kışla Komutanlığı’nda askerlik vazifesini “Ressam” olarak devam ettirdi. Askerlik dönemi boyunca askeri erkanın portrelerini çizdi. Askerlik görevini tamamlamak üzereyken son olarak Savunma Bakanlığı için Atatürk’ün bir portresini yaptı. Askerlik dönüşü tekrar Ses Opereti’ndeki görevine devam etti.
1955 Yılında, İstanbul turnesinde olan Fransızların meşhur “Lido” ve “Night and Day” revü gruplarına da sahne dekorları hazırladı.1957 yılında Beşiktaş Jimnastik Külübü Kongre Üyesi olan Vâlâ Somalı, Voleybol Şube Kaptanlığı’na getirildi. 2 yıl içinde küme düşmüş olan Erkek Voleybol Takımı’nı 1. Lig’e çıkardı
1966 yılında Beşiktaş Bayan Voleybol Takımı’nın Türkiye Şampiyonu olmasında ve hemen arkasından da Federasyon Kupası’nı kazanmasında önemli rol oynadı. 1967 yılında Beşiktaş Bayan Basketbol Takımı’nı kurdu ve aynı zamanda 4 yıl koçluğunu yaptı. Takıma 11 İstanbul Lig Şampiyonluğu, 3 Türkiye İkinciliği, 3 defa da Deplasmanlı Lig Birinciliği kazandırdı.
Dört buçuk yıl Sinema Afişi Ressamlığı yaptıktan sonra 1955 yılında Türkiye Yayın Evi’ne kapak kompozisyonları çizerek gazeteciliğe başladı.
25 yıl Hürriyet Gazetesi’nde çalışarak, gazetecilik eğitimini en önemli mektep olan bu köklü ocakta tamamladı. Sırası ile Yeni Sabah, Hürriyet, Günaydın, Gün, Akşam, Tercüman Gazeteleri ile Fotospor, Hayat Spor, Beşiktaş, Fotoroman, Çarşaf, Popüler Tarih ve bugünün AtlasTarih ve Beşiktaş Dergileri’ne makaleler yazarak, portreler çizerek, gazetecilik mesleğini günümüze kadar sürdürdü.60 yıllık basın hayatında resim,karikatür,spor tarihi ve grafik branşları ile çok sayıda yapıta imza attı. Portrelerinde yağlıboya, guaj, akrilik, suluboya ve kendi buluşu olan “Va-Kolaj” tekniğini uygulamaktadır.İlk kitabı 1978 yılında “Türk Sporunda 75 Yıl - Beşiktaş Spor Tarihi”dir. Daha sonra Tercüman Gazetesi’nin yayınladığı “Beşiktaş Spor Tarihi”, “Fenerbahçe Spor Tarihi”, “Galatasaray Fenerbahçe Rekabeti’nde 300 Maç”, “Milli Takımın 66 Yılı” ve “Türkiye Ligi’nin 30 Yılı” kitaplarını hazırladı. 1986 yılında “Türk Dünya Volaybol Tarihi-1” ve ardından “Voleybol’ un 102 Yılı” kitaplarını yayınladı. Türk Futbol Federasyonu için hazırladığı 2 ciltlik “Türk Futbol Tarihi”, İnkilap Kitapevi tarafından basılan “Teknik Taktik Yönleriyle Futbol ve Tarihi” kitaplarını çıkarttı.
“Guinnes Rekorlar Kitabı’nın Türk Sporu Bölümü”, 20.Yüzyıl Ansiklopedisi ve benzeri ansiklopedilere spor maddeleri, “100 Ünlü Türk Ansiklopedisi”ne ‘portreler’ hazırladı. Ayrıca 1996 Basımı “Türk Sporunda 1 Asır - Beşiktaş Spor Tarihi” ve 2010’da Biyografik albüm niteliğinde hazırlanmş üç büyük spor kulubümüzün en iyilerini anlatan “Yüzyılın En İyileri” kitaplarını ‘Türk Spor Kütüphanesi’ne kazandırdı. Başta “Türk Tiyatrosunda Revüler ve Operetler Tarihi” ve “Galatasaray Spor Tarihi” olmak üzere basıma hazır 2 kitabı ve proje aşamasında olan 4 kitabı daha mevcuttur.
Bir çoğu gazetelerde de yayınlanan 140 portre karikatür çalışmasıyla ilk kişisel sergisini Kasım 1973 yılında yaptı. 25 Şubat - 15 Mart 1975 tarihinde sanat camiasındaki ünlülerin portrelerinin ağırlıklı olduğu ikinci sergisini Galeri Veb’te açtı ve ünlülerin akınına uğradı.
Üçüncü sergisini, 3 Mayıs 1976’da A.B.D’nin ‘200’üncü Kuruluş Yıldönümü’ nedeniyle “Ünlü Amerikalılar Portre Karikatür Sergisi” adıyla Amerikan Kültür Merkezi Galerisi’nde düzenlendi ve büyük ilgi uyandırdı.
1980’de Belçika’nın Brüksel kentindeki Dünya Basın Sarayı IPS Anfisi’nde organize ettiği Portre Karikatür Sergisi orada büroları olan dünyanın en ünlü dergi ve gazete mensupları tarafından ilgi ile izlendi ve büyük takdir topladı.
1968 Yılında ünlü Amerikan “Time” Dergisi ile 1980’deki Belçika sergisinde temas kurduğu, bu ülkenin en ünlü siyasi dergileri olan “Pour Qua Pa”, “Panorama” ve “Hümo” Dergileri ile iş anlaşmaları yapma imkanı bulmasına rağmen, (o tarihte Belçika’da Türklere oturma yasağı konulduğu için) ayrıca bazı ailevi sebepler ve Beşiktaş Kulübü ilişkileri yüzünden bu çok önemli fırsatları değerlendirememiştir.
1980 yılında Moskova Olimpiyatları sebebiyle İzmir Efes Oteli’nde yapılan AIPS Kongresi kapsamı içinde Türk Delegesi Erdoğan Arıpınar’ın katkısıyla ünlü Sporcu Portreleri’nden oluşan bir sergisi yabancı delegelere sunuldu. Rus delegasyonu potreleri çok beğendiği için 100 çizimden oluşan bir koleksiyonla Vâlâ Somalı’yı Moskova Olimpiyatları’na davet etti. Fakat ABD ile Rusya arasındaki gergin siyasi ilişkilerden dolayı birçok Avrupa ülkesiyle birlikte Türkiye’nin de ABD tarafında yer alması ve Moskova Olimpiyatları’nı veto etmesi sonucu bu teklif de sonuçsuz kaldı.
Türkiye Karikatürcüler Derneği’nin düzenlemiş olduğu birkaç karma sergiye iştirak etmiş olan Vâlâ Somalı son olarak 2008 yılında Akatlar Kültür Merkezi’de “Türkiye Cumhuriyeti’nin 80 yılında Futbolda Terör ve Anarşi” konulu 205 belgeden oluşan bir sergi açtı. Bu sergiyi daha sonra İnönü Stadı Basın Trübünü Anfisi’nde 1 yıl boyunca teşhir etti.
Vâlâ Somalı, ayrıca BJK’nın haksız yere hesaba katılmayan ve bu yüzden eksik olan iki şampiyonluk yıldızını kazandıran araştırmacı bir gazetecidir. Aynı zamanda BJK’nın “Kartallı Kulüp Logosu”’nun da çizeridir (1977).Bugüne kadar yaptığı yapıtlar içinde ilk basın ödülünü 1979 yılında “Beşiktaş Spor Tarihi” kitabı ile elde etti. Kitap Türkiye Spor Yazarları Derneği Jürisi tarafından o tarihe kadar yapılmış en iyi spor kitabı kabul edildi.
Ertesi yıl, “Son Havadis” Gazetesi’nin “Yavuz Özkan Yarışması”nda, Fıkra dalında birincilik ödülü aldı.
Basın hayatında kazandığı ilk büyük para ödülünü 1966 Dünya Kupası arefesinde Hürriyet Spor sayfasında yayınlanan “Futbol’un Oskarı” - Dünya Kupası Tarihi” belgeseli ile elde etti ( bu ödülün miktarı 60’lı yılların 5.000 Türk Lirası idi ).
Günaydın, Gün ve Hürriyet gibi büyük gazetelerde kaleme aldığı “Türk Sporunda Enteresan ve Gırgır Maçlar”, “Yüz Ünlü Sporcu ve Anıları”, “Atatürk ve Spor” seri yazıları okuyucular arasında ilgi ile okunup sansasyon yaratmıştır. (Türk Sporu’nda Enteresan ve Gırgır Maçlar Yazı dizisi tam 126 gün sürmüştür).
Doksanlı yıllarda Türk Tiyatrosu ve Beyoğlu Etkinlikleri’ne verdiği hizmetlerden dolayı İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından “Şeref Plaketi” ile ödüllendirildi.
1998 yılında 40 yıl boyunca Beşiktaş’a verdiği hizmetlerden ötürü “Onur Beratı” ve Olimpiyat Komitesi tarafından “ Olimpiyat Meşalesi” ile ödüllendirildi. 1999 yılında Voleybol Federasyonu tarafından, “Türk Dünya Voleybol Tarihi” kitabını yazdığı için “Şeref Plaketi” aldı. Yine “Popüler Tarih’te kaleme aldğı spor yazıları neticesinde “Türkiye Gazeteciler Cemiyeti”’nin ödülü olan “Yılın Gazetecisi” ödülüne 2 yıl üst üste layık görüldü. 2003 yılında aldığı basın ödülü T.S.Y.D.’den geldi. Yazdığı inceleme yazılarıyla bir ikincilik, bir de üçüncülük madalyaları aldı. Esas mesleği olan Karikatür dalında ise 2 üçüncülük ödülü mevcuttur. 2006’da bir gazeteci için çok önemli değeri olan “Burhan Felek Basın ödülü”nü aldı.BJK’daki 52. yılı sebebiyle 2010 yılında “Altın Rozet”le ödüllendirilmiştir. Aldığı son ödül ise Olimpiyat Komitesi’nin verdiği “Fair Play” ödülüdür.
Bunların dışında karikatürlerinden, illüstrasyonlarından ve çeşitli spor yazılarından dolayı aldığı birçok teşekkür ve takdirnamelere de sahiptir. Türk Medyası’nda “Ressam, Karikatürist, Spor Yazarı ve Spor Araştırmacısı – Tarihçisi” olarak 4 branşta iş yapan tek gazetecidir.
Değerli meslektaşı Orhan Ayhan ile TRT 3’te yaptığı müşterek programlarda çok faydalı konularda araştırmacı gazeteciliğinden yararlanılmıştır.
2011 yılında Ömer Durmaz imzasıyla neşredilen ve "İstanbul'un 100'leri" kitap dizisinin bir parçası olan, dizisinin tarif ettiği genel çerçevenin özelliklerini taşıyan tematik bir yayında eserleri ele alınan sanatçılardan biri de V.Somalı oldu.
İstanbul'u eksene alan söz konusu çerçevede grafik tasarımcılar ve illüstratörler, “İstanbul'un 100 Grafik Tasarımcısı ve İllüstratörü” adlı eserle bu çalışmadaki yerlerini aldılar.
1964 yılında evlendiği eşi Sabiha Meral’i 1991 yılında henüz 49 yaşındayken Türkiye’de o yıllar çok bilinmeyen “Lupus” hastalığı yüzünden kaybeden V.Somalı’nın baba mesleği gazeteciliği sürdüren Suzan ve yine baba mesleği ressamlığı sürdüren Hakan adında iki evladı bulunmaktadır.
Damadı Yavuz Sönmez’de uzun yıllar gazetecilik yapmış bir grafik sanatçısıdır ve Somalı’nın basılı eserlerinin grafik tasarım çalışmalarını gerçekleştirmiştir.
TGC - Türkiye Gazeteciler Cemiyeti, TSYD - Türkiye Spor Yazarları Derneği ve AIPS - Dünya Spor Yazarları Derneği, BJK – Beşiktaş Jimnastik Kulübü Divan Kurulu ve Kongre Uyesi olan, “Sürekli Sarı Basın Kartı” ve “AIPS Kart”ı sahibi Somalı son 4 senedir kızı, damadı ve torunu Baran’la bir arada yaşamaktadır.
Halen “Beşiktaş Dergisi”nde yazı ve çizimleriyle mesleğini sürdüren ve Sosyal Medya üzerinden de takipçileriyle irtibat halinde olan Somalı, 23 Ocak Cumartesi günü 85’inci yaşını kutlayacaktır.
Evet,kendi ağzından yazdım hayatını,kızı Suzan hanımın yardımlarıyla,teşekkürler.Kendilerine de sağlıklı ömürler dilerim. Zafer ALGAN